Sau 2 năm thực hiện Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM), đến nay, đã có những chuyển biến tích cực.  Cơ sở hạ tầng và công nghệ phục vụ TTKDTM tiếp tục được chú trọng đầu tư, nâng cao chất lượng và phát huy hiệu quả, tạo sự phát triển đồng bộ và bảo đảm an ninh, an toàn hoạt động TTKDTM, phục vụ tốt cho việc cung ứng các dịch vụ, phương tiện TTKDTM mới, hiện đại.

Cụ thể, đến cuối năm 2013, trên 15.200 ATM và trên 129.600 POS/EDC được lắp đặt (tăng lần lượt 7% và 24% so với cuối năm 2012). Ngoài ra, NHNN tiếp tục chỉ đạo, xử lý kết nối liên thông hệ thống POS và phát triển thanh toán thẻ qua POS, qua đó chủ thẻ của ngân hàng này có thể sử dụng thẻ để thanh toán tại POS của những ngân hàng khác tại các đơn vị chấp nhận thẻ.Trong năm 2013, NHNN chỉ đạo triển khai hoàn thành kết nối liên thông mạng lưới POS trên toàn quốc; xây dựng Kế hoạch tổng thể phát triển mạng lưới thanh toán thẻ qua POS giai đoạn 2014-2015. Trong năm 2013, trên 28 triệu giao dịch và trên 120.700 tỷ đồng (tăng tương ứng 34% và 26% so với năm 2012, tăng 77% và 56% so với năm 2011), riêng giao dịch thanh toán hàng hóa và dịch vụ chiếm trên 91%.  Hầu hết các tổ chức tín dụng đã thiết lập được hệ thống ngân hàng lõi, hệ thống thanh toán nội bộ với kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, cho phép cung ứng các dịch vụ thanh toán hiện đại. Một số ngân hàng thương mại đã nỗ lực đầu tư, nâng cấp hệ thống thanh toán nội bộ, đáp ứng tốt hơn yêu cầu của thực tế.

Các loại hình dịch vụ và phương thức thanh toán phát triển mạnh và đa dạng. Bên cạnh việc phát triển và mở rộng các phương thức truyền thống như ủy nhiệm chi (lệnh chi), ủy nhiệm thu (nhờ thu), nhiều dịch vụ, phương thức mới, hiện đại, tiện lợi và tiện ích dựa trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin đã xuất hiện và đang đi dần vào cuộc sống, phù hợp với xu thế thanh toán của các nước trong khu vực và trên thế giới như thẻ ngân hàng, Mobile Banking, Internet Banking, SMS Banking, ví điện tử thẻ ngân hàng, Internet Banking, SMS Banking, Mobile Banking, Ví điện tử,. Trong số này, ủy nhiệm chi là phương tiện thanh toán được ưa chuộng sử dụng nhiều nhất, chiếm tỷ lệ cao so với các phương tiện TTKDTM khác.

Cùng với đó, việc triển khai các dịch vụ thanh toán điện tử, đặc biệt là thanh toán qua Internet, đã đạt được kết quả ấn tượng, số lượng khách hàng sử dụng dịch vụ khá lớn, số lượng và giá trị giao dịch tăng cao (tăng tương ứng 83% và 42% so với năm 2012),thể hiện tiềm năng, xu hướng trong phát triển dịch vụ ngân hàng hiện đại, qua đó tạo thêm kênh thanh toán mới, thuận tiện và mang lại lợi ích cho người tiêu dùng, nhà cung cấp hàng hóa và cả ngân hàng, bước đầu làm thay đổi thói quen thanh toán bằng tiền mặt trong dân cư.

Đáng chú ý, thẻ ngân hàng tiếp tục là phương tiện thanh toán đa dụng, tiện ích, được các tổ chức tín dụng chú trọng phát triển. Đến nay, số lượng thẻ phát hành đạt trên 68,5 triệu thẻ; số lượng và giá trị giao dịch thẻ tăng lần lượt 25% và 43 % so với năm 2012.Đến nay, đã có trên 69.200 đơn vị hưởng lương từ ngân sách nhà nước, chiếm trên 72%, thực hiện trả lương qua tài khoản với khoảng 2 triệu cán bộ công chức nhận lương qua tài khoản. Cũng nhờ các ngân hàng thương mại ngày càng quan tâm đến việcphát triển các dịch vụ ngân hàng bán lẻ, khách hàng cá nhân, nên tình hình mở và sử dụng tài khoản cá nhân tiếp tục tăng lên, đến cuối tháng 3/2014, có trên 48 triệu tài khoản cá nhân được mở tại các ngân hàng thương mại. Việc phát triển dịch vụ tài khoản cá nhân góp phần nâng cao khả năng thu hút vốn nhàn rỗi từ các tầng lớp dân cư và tạo điều kiện mở rộng dịch vụ TTKDTM hiện đại trong nền kinh tế.

Đối với dịch vụ ATM, mặc dù, vẫn còn xảy ra các trường hợp trục trặc, quá tải, nhưng NHNN đã chỉ đạo thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt, thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở các đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động, rà soát, bổ sung các quy trình, quy định cần thiết trong lắp đặt, sử dụng ATM; phát hiện, xử lý kịp thời những sự cố phát sinh. Nhìn chung, chất lượng dịch vụ, an ninh, an toàn cho người sử dụng đã được cải thiện rõ rệt; hệ thống được vận hành thông suốt và hiệu quả, giảm bớt tình trạng phàn nàn từ phía khách hàng.

Hoạt động TTKDTM tiếp tục có những chuyển biến tích cực, tạo sự chuyển biến mới trong nhận thức và thói quen của doanh nghiệp và cá nhân. Tuy nhiên, để đẩy mạnh phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, cần thiết phát triển thêm mạng lưới chấp nhận thẻ, cũng như phát triển được nhiều dòng sản phẩm thẻ để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. http://www.baomoi.com

2. http://nif.mof.gov.vn