Trong 6 tháng đầu năm 2014, điều kiện kinh tế - xã hội nước ta gặp rất nhiều khó khăn, diễn biến phức tạp khó lường, do cả nguyên nhân nội tại và các tác động từ bên ngoài...  Tuy nhiên,  ngành Tài chính đã chủ động xây dựng và thực hiện nhiều cơ chế, giải pháp, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu thu - chi ngân sách được giao và đã đạt được một số kết quả nhất định.  

Bảng 1: Cân đối ngân sách nhà nước năm 2014

Đơn vị tính: Tỷ đồng

(Nguồn: www.mof.gov.vn)

Tình hình kinh tế - xã hội nước ta 6 tháng đầu năm 2014 diễn ra trong bối cảnh thế giới tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp cả về kinh tế và chính trị. Một số nền kinh tế lớn vẫn còn nhiều yếu tố rủi ro như: Tình trạng bất ổn của các nền kinh tế mới nổi; phục hồi trong khu vực đồng Euro vẫn còn yếu... Ở trong nước, sản xuất kinh doanh tiếp tục đối mặt với những khó khăn, áp lực: Sức mua trên thị trường thấp; khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế chưa cao; sức ép nợ xấu còn nặng nề; hàng hóa trong nước tiêu thụ chậm... Ngoài ra, thời gian gần đây tình hình biển Đông có nhiều diễn biến phức tạp, bước đầu ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống dân cư cả nước.

Trước bối cảnh đó, Đảng, Quốc hội và Chính phủ tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt các ngành, các cấp và địa phương thực hiện đồng bộ, hiệu quả Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 02 tháng 01 năm 2014 của Chính phủ. Sự nỗ lực vượt qua khó khăn, phát huy tính chủ động, sáng tạo của toàn quân và toàn dân, đã góp phần giữ ổn định vĩ mô, từng bước phát triển sản xuất, tạo tăng trưởng kinh tế hợp lý và bảo đảm an sinh xã hội. Cùng với kết quả thực hiện mục tiêu tổng quát và các chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu trong 6 tháng đầu năm 2014 tình hình thực hiện dự toán thu – chi ngân sách nhà nước trong giai đoạn này cũng đã đạt được một số kết quả như sau:

1. Thu ngân sách nhà nước

Tình hìnhthực hiện thu ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm ước đạt 413,6 nghìn tỷ đồng, đạt 52,8% dự toán, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó:

Bảng 2: Thu ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm 2014

(Nguồn: www.tapchitaichinh.vn)

Chỉ tiêuthu nội địa đạt được kết quả như trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau; trong đó ước tính có 11/14 khoản thu, sắc thuế thu đạt tiến độ dự toán và ước tính có 44/63 địa phương có số thu nội địa đạt tiến độ dự toán. Thu từ dầu thô chịu tác động của biến động giá dầu bình quân. Giai đoạn này, giá dầu bình quân đạt khoảng 113 USD/thùng, tăng 15 USD/thùng so với giá dự toán; sản lượng thanh toán ước đạt 7,43 triệu tấn. Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu cũng tăng 27% cùng kỳ năm 2013, trên cơ sở tổng số thu về xuất nhập khẩu đạt 116 nghìn tỷ đồng, hoàn thuế giá trị gia tăng theo chế độ 39 nghìn tỷ đồng.

2. Chi ngân sách nhà nước

Chi ngân sách nhà nước trong 6 tháng đầu năm ước đạt 492,4 nghìn tỷ đồng, bằng 48,9% dự toán và tăng  8,8% so với cùng kỳ năm 2013. Cụ thể các khoản chi trong thời gian này như sau:

Bảng 3: Chi ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm 2014

(Nguồn: www.tapchitaichinh.vn)

Trong 6 tháng đầu năm, đáng chú ý ở chi đầu tư phát triển làtiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản đạt khá so với cùng kỳ năm 2013, trong đó vốn ngân sách nhà nước đã giải ngân đạt 47,5% dự toán, vốn đầu tư từ nguồn trái phiếu chính phủ đạt khoảng 49,4% kế hoạch. Bên cạnh đó, chi trả nợ cũng tăng 12,4% so với cùng kỳ năm 2013, đảm bảo thanh toán đầy đủ và kịp thời các khoản nợ đến hạn. Ngoài ra, chi thường xuyên tăng 10,4% so với cùng kỳ năm 2013 và đã đáp ứng kịp thời các nhiệm vụ chi.

3. Cân đối ngân sách

Bội chi ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm ước 78,8 nghìn tỷ đồng, bằng 35,2% mức bội chi Quốc hội quyết định đầu năm. Số bội chi được bù đắp bằng vay trong nước và vay ngoài nước theo kế hoạch. Nhờ tình hình thị trường thuận lợi, kết hợp với việc triển khai đồng bộ các giải pháp ngay từ đầu năm nên kết quả huy động trái phiếu chính phủ từ đầu năm đến nay nhìn chung khả quan, với lãi suất tương đối ổn định; tỷ trọng trái phiếu chính phủ kỳ hạn trên 5 năm trong tổng số phát hành đang từng bước tăng lên, tạo điều kiện cơ cấu lại nợ công, giảm áp lực chi trả nợ trong ngắn hạn.

Như vậy, trong giai đoạn đầu năm 2014, công tác điều hành ngân sách nhà nước được triển khai thực hiện trên cơ sở quán triệt quan điểm chặt chẽ và tiết kiệm, trong đó: công tác quản lý thu ngân sách nhà nước được triển khai khẩn trương, quyết liệt; công tác quản lý chi ngân sách nhà nước được tăng cường, bảo đảm tiết kiệm, chặt chẽ và hiệu quả; ngân sách nhà nước được điều hành chủ động, đáp ứng các nhiệm vụ chi ngân sách theo dự toán, bảo đảm đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, với diễn biến mới của tình hình, các cơ quan có thẩm quyền phải tiếp tục quyết liệt trong chỉ đạo điều hành, với những giải pháp xử lý phù hợp thì mới có thể hoàn thành nhiệm vụ thu chi ngân sách nhà nước cũng như các nhiệm vụ kinh tế - xã hội khác đã đề ra trong 6 tháng cuối năm 2014, góp phần chủ động đáp ứng yêu cầu cấp thiết về quốc phòng, an ninh và bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Website Bộ Tài chính: www.mof.gov.vn

2. Website Tạp chí tài chính: www.tapchitaichinh.vn