1. ChatGPT là gì?

Trong khi nền tảng chia sẻ video ngắn phải mất 9 tháng còn Instagram mất tới 2,5 năm mới đạt tới 100 triệu người dùng thì chỉ sau 2 tháng công cụ Chat Chat GPT do OpenAI phát triển được cho là cán mốc 100 triệu người/tháng. ChatGPT là một mô hình trí tuệ nhân tạo được phát triển bởi OpenAI, nổi bật với khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên và tạo ra văn bản tương tự con người. Được xây dựng trên nền tảng của GPT (Generative Pre-trained Transformer), ChatGPT có thể tham gia vào các cuộc trò chuyện, trả lời câu hỏi, viết bài luận, hỗ trợ giải thích các khái niệm phức tạp, và nhiều ứng dụng khác trong đa dạng lĩnh vực. Nhờ vào khả năng học hỏi từ lượng dữ liệu khổng lồ và khả năng đáp ứng nhanh chóng, ChatGPT ngày càng được sử dụng rộng rãi trong giáo dục, kinh doanh, chăm sóc khách hàng và nhiều lĩnh vực khác, mang lại những cải tiến và tiện ích đáng kể cho người dùng

2. Tác động tích cực của ChatGPT lên việc dạy và học

ChatGPT, một công cụ trí tuệ nhân tạo tiên tiến, đang dần trở thành một phần quan trọng trong giáo dục hiện đại. Với khả năng hiểu và tạo ra ngôn ngữ tự nhiên, ChatGPT mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho cả giáo viên và học sinh trong quá trình dạy và học.

 Trợ giúp trong việc học tập cá nhân hóa: ChatGPT có khả năng cung cấp các tài liệu học tập và giải thích chi tiết về nhiều chủ đề khác nhau, giúp học sinh có thể học tập theo tốc độ và phong cách riêng của mình. Điều này đặc biệt hữu ích cho những học sinh cần sự chú ý đặc biệt hoặc có nhu cầu học tập khác biệt.

Hỗ trợ giải đáp thắc mắc nhanh chóng: Học sinh thường gặp phải nhiều câu hỏi trong quá trình học tập, và không phải lúc nào giáo viên cũng có mặt để giải đáp. ChatGPT có thể cung cấp câu trả lời ngay lập tức cho những thắc mắc cơ bản, giúp học sinh tiết kiệm thời gian và tăng cường hiệu quả học tập.

Cải thiện kỹ năng viết và ngôn ngữ: ChatGPT có thể giúp học sinh cải thiện kỹ năng viết thông qua việc cung cấp phản hồi và gợi ý chỉnh sửa các bài viết. Bằng cách sử dụng ChatGPT để thực hành, học sinh có thể nâng cao khả năng diễn đạt và hiểu biết ngôn ngữ của mình.

Hỗ trợ giáo viên trong việc soạn giáo án: Giáo viên có thể sử dụng ChatGPT để tìm kiếm ý tưởng mới và tài liệu tham khảo cho bài giảng của mình. Công cụ này có thể giúp giáo viên tiết kiệm thời gian trong việc nghiên cứu và chuẩn bị giáo án, từ đó tập trung hơn vào việc giảng dạy và hỗ trợ học sinh.

 Khuyến khích học tập sáng tạo và tư duy phản biện: ChatGPT có thể đặt ra các câu hỏi mở và khuyến khích học sinh suy nghĩ sâu sắc hơn về các chủ đề học tập. Việc tham gia vào các cuộc đối thoại với ChatGPT có thể thúc đẩy khả năng tư duy phản biện và sáng tạo của học sinh.

Hỗ trợ trong học tập từ xa: Trong bối cảnh học tập từ xa ngày càng phổ biến, ChatGPT đóng vai trò như một công cụ hỗ trợ học tập trực tuyến hiệu quả. Nó giúp kết nối học sinh với nguồn thông tin phong phú và tương tác trực tiếp, tạo ra một môi trường học tập linh hoạt và tiện lợi.

Tóm lại, ChatGPT mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho việc dạy và học. Từ việc cá nhân hóa quá trình học tập đến hỗ trợ giáo viên và khuyến khích tư duy sáng tạo, ChatGPT đang góp phần thay đổi cách tiếp cận giáo dục, hướng tới một tương lai học tập hiệu quả và linh hoạt hơn.

3. Tác động tiêu cực và sử dụng ChatGPT hiệu quả

Mặc dù ChatGPT mang lại nhiều lợi ích trong lĩnh vực giáo dục, nhưng cũng có những tác động tiêu cực cần được lưu ý. Việc tích hợp ChatGPT vào quá trình dạy và học có thể dẫn đến một số thách thức và rủi ro nếu không được sử dụng một cách hợp lý.

Phụ thuộc vào công nghệ: Một trong những rủi ro chính của việc sử dụng ChatGPT là học sinh có thể trở nên quá phụ thuộc vào công nghệ để tìm câu trả lời thay vì tự mình tìm hiểu và nghiên cứu. Điều này có thể làm giảm khả năng tự học và tư duy sáng tạo của học sinh.

Giảm tương tác trực tiếp: Việc sử dụng ChatGPT có thể dẫn đến việc giảm thiểu các tương tác trực tiếp giữa giáo viên và học sinh. Mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh là một phần quan trọng của quá trình giáo dục, và việc giảm thiểu tương tác trực tiếp có thể ảnh hưởng đến động lực và sự phát triển kỹ năng xã hội của học sinh.

Thông tin không chính xác hoặc sai lệch: Mặc dù ChatGPT có khả năng cung cấp thông tin nhanh chóng, nhưng không phải lúc nào thông tin đó cũng chính xác hoặc cập nhật. Học sinh có thể dễ dàng tiếp cận thông tin sai lệch hoặc không chính xác, dẫn đến hiểu lầm và kiến thức bị sai lệch.

 Thiếu khả năng cá nhân hóa sâu: Mặc dù ChatGPT có thể hỗ trợ học tập cá nhân hóa đến một mức độ nào đó, nhưng nó không thể thay thế hoàn toàn vai trò của giáo viên trong việc hiểu rõ và đáp ứng nhu cầu cá nhân của từng học sinh. Giáo viên có khả năng điều chỉnh phương pháp giảng dạy dựa trên từng học sinh, điều mà ChatGPT không thể thực hiện một cách hoàn hảo.

Vấn đề đạo đức và gian lận: Sự tiện lợi của ChatGPT cũng có thể dẫn đến việc lạm dụng trong học tập, chẳng hạn như gian lận trong việc làm bài tập hoặc kiểm tra. Học sinh có thể sử dụng ChatGPT để tạo ra câu trả lời một cách nhanh chóng mà không cần tự mình làm việc, ảnh hưởng đến tính trung thực và đạo đức học đường.

 Áp lực công nghệ đối với giáo viên: Giáo viên có thể cảm thấy áp lực khi phải thích nghi với các công nghệ mới như ChatGPT. Việc thiếu kỹ năng công nghệ có thể dẫn đến khó khăn trong việc tích hợp ChatGPT vào quá trình giảng dạy một cách hiệu quả, và có thể gây ra sự mất cân đối trong chất lượng giảng dạy.

 Nhìn chung thì mặc dù ChatGPT mang lại nhiều cơ hội mới cho giáo dục, nhưng cũng đặt ra những thách thức cần được giải quyết. Để tối ưu hóa việc sử dụng ChatGPT trong giáo dục, cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng về cách thức sử dụng và sự kết hợp hài hòa với phương pháp giảng dạy truyền thống. Bằng cách hiểu rõ những tác động tiêu cực tiềm tàng, giáo viên và học sinh có thể sử dụng ChatGPT một cách hiệu quả và bền vững hơn. Để giảm thiểu các tác động tiêu cực này người dùng nên sử dụng ChatGPT một cách cân nhắc và không lạm dụng để tránh ảnh hưởng đến tư duy và quyết định của người học. Bên cạnh đó người dùng cần kiểm tra và xác nhận thông tin từ nguồn đáng tin cậy trước khi chấp nhận và áp dụng vào thực tế cũng như thực hiện việc đánh giá và phân tích thông tin một cách kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định hoặc hành động dựa trên những thông tin mà ChatGPT cung cấp.

Tài liệu tham khảo

1. Tác động của ChatGPT đối với kỹ năng viết học thuật của sinh viên ESL, https://tapchigiaoduc.edu.vn/article/88425/225/tac-dong-cua-chatgpt-doi-voi-ky-nang-viet-hoc-thuat-cua-sinh-vien-esl/.
2. Đặng Văn Em , Nguyễn Đình Loan Phương, Nguyễn Thị Hảo. Thực trạng ứng dụng ChatGPT trong việc học tập, nghiên cứu của sinh viên đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. 2024. Tạp chí giáo dục.