Từ ngày 1 tháng 6 năm 2025, một loạt quy định mới về chế độ kế toán và nghĩa vụ thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sẽ chính thức có hiệu lực. Đây là những thay đổi quan trọng nhằm hiện đại hóa công tác quản lý thuế, tăng tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc kê khai, nộp thuế và lưu trữ chứng từ. Sau đây là một số điểm mới trong chế độ kế toán đối với hộ kinh doanh từ 1/6/2025.

1. Căn cứ pháp lý

- Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 123/2020/NĐ-CP ngày 19 tháng 10 năm 2020 của Chính phủ quy định về hóa đơn, chứng từ (hiệu lực 01/06/2025).

- Luật bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15 (hiệu lực 01/07/2025).

- Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/05/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt để phát triển kinh tế tư nhân.

- Thông tư số 88/2021/TT-BTC hướng dẫn về chế độ kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (hiệu lực 01/01/2022).

- Thông tư số 40/2021/TT-BTC hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (hiệu lực 01/08/2021).

- Thông tư 86/2024/TT-BTC quy định về đối tượng đăng ký thuế (áp dụng Luật Quản lý Thuế 2019)

2. Một số điểm mới trong chế độ kế toán đối với hộ kinh doanh từ 1/6/2025
3. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền từ ngày 01/06/2025

Đây là một trong những quy định mới và quan trọng đối với hộ kinh doanh được quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP. Căn cứ theo Khoản 1, Điều 11, Nghị định 70/2025/NĐ/CP: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế trong các trường hợp sau:

            - Có mức doanh thu hàng năm từ 01 tỷ đồng trở lên.

 - Sử dụng máy tính tiền theo quy định tại Khoản 2, Điều 90, khoản 3 Điều 91 Luật

Quản lý thuế số 38/2019/QH14.

- Hộ kinh doanh có quy mô doanh thu và số lượng lao động đạt mức tối đa theo tiêu chí của doanh nghiệp siêu nhỏ (quy định tại pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa) sẽ phải áp dụng chế độ kế toán và nộp thuế theo phương pháp kê khai. Ngoài ra, trường hợp hộ kinh doanh xác định được doanh thu tại thời điểm bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ và sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế, cũng thuộc diện áp dụng theo quy định tại Khoản 3, Điều 91, Luật Quản lý thuế).

1. b. Bắt buộc tham gia BHXH nếu có lao động hoặc trực tiếp lao động thường xuyên từ 1/7/2025

Theo các quy định trước đây tại Luật BHXH năm 2014, chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Nếu có nhu cầu, hộ kinh doanh sẽ tham gia BHXH tự nguyện. Tuy nhiên, kể từ ngày 01/7/2025, theo quy định mới tại Khoản 1, Điều 2, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gồm:

- Những người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc có thời hạn từ 1 tháng trở lên đều thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Dù hợp đồng được đặt dưới tên gọi khác, chỉ cần nội dung thể hiện rõ việc có trả lương, có sự điều hành, giám sát của người sử dụng lao động thì vẫn được xem là quan hệ lao động và phải đóng BHXH.

- Chủ hộ kinh doanh của các hộ có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cũng phải tham gia BHXH bắt buộc theo hướng dẫn của Chính phủ.

 Như vậy, từ ngày 01/7/2025, bên cạnh việc phải đóng BHXH cho người lao động, thì chủ hộ kinh doanh cũng chính thức thuộc diện phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Tùy quy định bắt buộc tham gia BHXH đối với hộ kinh doanh sẽ chính thức áp dụng từ ngày 1/7, nhưng các hộ kinh doanh cần chủ động chuẩn bị sớm ngay từ tháng 6 tới đây. Việc chuẩn bị sớm giúp hoàn thiện thủ tục, nắm rõ quy trình và đảm bảo kế hoạch tài chính phù hợp, tránh bị động khi chính sách có hiệu lực.

1. c. Thuế khoán bắt đầu được xóa bỏ theo lộ trình của Chính phủ

Theo Nghị quyết số 198/2025/QH15 thuế khoán áp dụng cho hộ kinh doanh sẽ chính thức được bãi bỏ kể từ ngày 1/1/2026. Và hộ khoán sẽ chuyển sang hộ kê khai kể từ ngày 01/01/2026. Giai đoạn từ 1/6/2025 đến hết năm 2025 sẽ là thời điểm chuyển tiếp, giúp các hộ kinh doanh làm quen với việc kê khai, sử dụng hóa đơn điện tử, tiến tới thực hiện nghĩa vụ thuế theo hình thức minh bạch và công bằng hơn từ năm 2026.

1. Chuyển từ mã số thuế sang số định danh cá nhân

Bắt đầu từ ngày 01/07/2025, theo Khoản 2 Điều 38 Thông tư 86/2024/TT-BTC (áp dụng Luật Quản lý Thuế 2019), số định danh cá nhân (12 chữ số trên thẻ CCCD) sẽ thay thế hoàn toàn mã số thuế (MST) của cá nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh. Mã số thuế cũ vẫn hiệu lực đến hết 30/06/2025, sau đó chuyển sang sử dụng số định danh cá nhân

Từ 01/07/2025, người đại diện hộ kinh doanh sẽ sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế trong mọi giao dịch thuế. Người nộp thuế cần kê khai chính xác họ tên, ngày sinh và số định danh cá nhân trong thủ tục đăng ký, đảm bảo trùng khớp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Nếu thông tin cá nhân đã trùng khớp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, chuyển đổi diễn ra tự động. Nếu không khớp, mã số thuế sẽ được đưa vào trạng thái “chờ cập nhật” để người nộp thuế thực hiện điều chỉnh theo khoản 1, khoản 4 Điều 25 Thông tư 86/2024/TT-BTC.

Trên đây là Một số điểm mới trong chế độ kế toán đối với hộ kinh doanh từ 1/6/2025. Trong bối cảnh Chính phủ đang từng bước số hóa và siết chặt quản lý đối với khu vực hộ kinh doanh, các quy định mới sắp có hiệu lực sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất – kinh doanh của các hộ cá thể. Để thích nghi và hoạt động đúng quy định, hộ kinh doanh cần chuẩn bị và lưu ý những công việc sau:

- Chuẩn bị thiết bị và phần mềm máy tính tiền có tích hợp hóa đơn điện tử: Đăng ký phần mềm phù hợp, trang bị máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế để đảm bảo việc xuất HĐĐT đúng quy định.

- Chủ động tham gia BHXH cho hộ và người lao động (nếu có): Hộ kinh doanh cần liên hệ cơ quan BHXH để nắm rõ thủ tục, tỷ lệ đóng và lập kế hoạch tài chính phù hợp với quy định mới.

- Chuyển từ thuế khoán sang hình thức ghi sổ – kê khai thuế minh bạch: Hộ kinh doanh cần bắt đầu ghi chép doanh thu – chi phí, lưu trữ hóa đơn, hoặc thuê dịch vụ kế toán để hỗ trợ kê khai và nộp thuế đúng hạn.