Một số điểm mới trong chế độ kế toán hành chính sự nghiệp theo Thông tư 24/2024/TT-BTC ngày 17/4/2024 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp

Ngày 17/4/2024, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 24/2024/TT-BTC về hướng dẫn chế độ kế toán hành chính sự nghiệp. Theo đó toàn bộ quy định liên quan đến vấn đề này tại các văn bản hiện hành bao gồm: Thông tư số 107/2017/TT-BTC; Thông tư số 108/2018/TT-BTC; Thông tư số 76/2019/TT-BTC và Thông tư số 79/2019/TT-BTC sẽ được hủy bỏ từ ngày 01-01-2025. Thông tư số 24/2024/TT-BTC cập nhật và bổ sung các quy định về chế độ kế toán áp dụng cho các đơn vị hành chính sự nghiệp đảm bảo sự phù hợp nhất với tình hình thực tế và yêu cầu quản lý mới.

Thông tư được xây dựng đáp ứng các quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước, cơ chế tài chính, quản lý tài sản hiện hành; đồng thời, phù hợp trong bối cảnh nhiều đơn vị hành chính sự nghiệp đã được tổ chức công tác kế toán tập trung, tinh giản biên chế, thu gọn đầu mối của kế toán; hướng dẫn triển khai áp dụng các chuẩn mực kế toán công Việt Nam đã công bố và tháo gỡ các vướng mắc trong thực hiện chế độ kế toán hiện nay.

Một số nội dung thay đổi trong Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp như sau:

1. Về đối tượng áp dụng:

Thông tư số 24/2024/TT-BTC được áp dụng cho đối tượng là cơ quan nhà nước (trừ UBND xã, phường, thị trấn sử dụng ngân sách xã); đơn vị sự nghiệp công lập (trừ đơn vị sự nghiệp công lập nhóm 1 được cấp thẩm quyền phê duyệt ho phép áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp); tổ chức chính trị, chính trị - xã hội, mặt trận tổ quốc Việt Nam, đơn vị sử dụng ngân sách khác; đơn vị thực hiện cơ chế tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập.

2. Về chứng từ kế toán:

Thông tư 24/2024/TT-BTC đã bỏ quy định về việc ban hành mẫu chứng từ kế toán bắt buộc để các đơn vị tự thiết kế mẫu chứng từ kế toán phù hợp với các nghiệp vụ kinh tế phát sinh của đơn vị mình mà vẫn đáp ứng đầy đủ thông tin phục vụ cho việc hạch toán kế toán nhưng phải tuân thủ các nội dung quy định tại Luật Kế toán.

3. Về tài khoản kế toán và hướng dẫn hạch toán kế toán:

- Bố trí, sắp xếp lại các tài khoản đã có trên hệ thống tài khoản theo Thông tư 107/2017/TT-BTC nhằm phản ánh đúng bản chất nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại các đơn vị và tháo gỡ các vướng mắc mà các đơn vị đã phản ánh trong quá trình thực hiện, cập nhật một số tài khoản đã có chấp thuận thêm sau khi ban hành Thông tư 107/2017/TT-BTC. Theo đó bổ sung các tài khoản mới bao gồm tài khoản 135, 142, 341, 342, 518, 641, 812; sắp xếp lại các tài khoản cũ như tài khoản 121, 137, 141, 241, 338, 353, 411, 431, 531, 611, 612, tài khoản ngoài bảng và đồng thời bỏ một số tài khoản như tài khoản 337, 366, 468.
- Bổ sung tài khoản để phản ánh các nghiệp vụ mới được phát sinh theo cơ chế tài chính như TK 143, 229, 352.

- Bổ sung tài khoản để phản ánh các nghiệp vụ liên quan đến quản lý hàng dự trữ quốc gia gồm các tài khoản 145, 151, 157, 158, 345, 351.

- Bổ sung nguyên tắc hạch toán các tài khoản, đặc biệt là các nguyên tắc ghi nhận doanh thu, chi phí, đảm bảo thống nhất trong quá trình thực hiện và trình bày được đầy đủ số liệu phát sinh trong năm trên báo cáo tài chính của đơn vị trên cơ sở quy định của Chuẩn mực kế toán công Việt Nam.

- Khắc phục tồn tại trong việc kế toán nhận kinh phí và theo dõi nguồn mua sắm TSCĐ, hàng tồn kho, nguồn cải cách tiền lương của đơn vị

- Hướng dẫn hạch toán rõ quan hệ phải thu, phải trả trong nội bộ đơn vị kế toán, trong đơn vị dự toán cấp 1 để có cơ sở đối chiếu và cung cấp thông tin cho hợp nhất BCTC.

- Hướng dẫn hạch toán liên quan đến nhận kinh phí ủy quyền, ủy thác để chi trả cho các đối tượng có liên quan theo quy định.

- Hướng dẫn hạch toán việc mua sắm TSCĐ, vật tư, nguyên liệu dự trữ để cấp phát cho các đơnvị kế toán khác ngoài mua sắm tập trung;

- Hướng dẫn hạch toán các khoản dự phòng;

- Hướng dẫn hạch toán chi phí xây dựng cơ bản chờ phê duyệt quyết toán để đảm bảo việc trình bày tài sản trên BCTC chính xác, đầy đủ;

- Sửa đổi một số nội dung liên quan đến hạch toán các nghiệp vụ phát sinh trong hoạt động liên doanh, liên kết; hạch toán ghi nhận doanh thu, chi phí, các quỹ phù hợp với kết cấu tài khoản mới;

4. Về sổ kế toán:

Thông tư 24/2024/TT-BTC quy định danh mục sổ kế toán, nguyên tắc lập sổ kế toán, yêu cầu nội dung tối thiểu cần có trên sổ kế toán mà không quy định mẫu biểu để các đơn vị chủ động trong quá trình thực hiện và thiết kế mẫu sổ phù hợp với hoạt động của mình nhưng vẫn tuân thủ những quy định của Luật Kế toán.

5. Về Báo cáo quyết toán:

- Thông tư 24/2024/TT-BTC quy định 5 mẫu biểu quyết toán kinh phí hoạt động, quy định rõ nội dung mẫu biểu và việc lập các chỉ tiêu báo cáo trong từng mẫu biểu để đảm bảo đầy đủ thông tin, thống nhất việc lập báo cáo.

- Bổ sung thêm một số chỉ tiêu báo cáo theo đề nghị của các đơn vị chức năng có liên quan để đảm bảo đầy đủ thông tin trên báo cáo. Đồng thời hướng dẫn rõ về việc lập báo cáo quyết toán đối với các trường hợp đơn vị thuộc ngân sách cấp trên nhận được hỗ trợ từ ngân sách cấp dưới và đơn vị thuộc ngân sách cấp dưới được ngân sách cấp trên cấp kinh phí ủy quyền, để có đầy đủ số liệu tổng hợp quyết toán ngân sách.

6. Về Báo cáo tài chính:

- Thông tư 24/2024/TT-BTC không quy định mẫu biểu báo cáo lưu chuyển tiền tệ (theo phương pháp giám tiếp). Trong hệ thống mẫu biểu có 02 mẫu biểu thuyết minh chi tiết số liệu tài sản kết cấu hạ tầng đơn vị được giao trực tiếp quản lý nhưng không trực tiếp khai thác, sử dụng (Mẫu B04a/BCTC) và báo cáo về những thay đổi trong tài sản thuần (B05/BCTC).

- Thông tư 24/2024/TT-BTC quy định rõ về các trường hợp được điều chỉnh hồi tố số liệu vào số dư đầu năm trước đã trình bày trên BCTC để đảm bảo thống nhất trong quá trình thực hiện và đảm bảo chất lượng, độ tin cậy của thông tin, số liệu.
- Thông tư 24/2024/TT-BTC chuẩn hóa mẫu biểu BCTC trên cơ sở quy định của Chuẩn mực kế toán công Việt Nam, khắc phục một số nhược điểm trong trình bày báo cáo kết quả hoạt động, hướng dẫn thuyết minh đầy đủ thông tin trong năm trên BCTC để đảm bảo sự minh bạch tài chính của đơn vị. Bỏ mẫu báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp gián tiếp để thống nhất trong quá trình thực hiện và có khả năng hợp nhất số liệu từ báo cáo này.

7. Về in, sắp xếp, đóng để lưu trữ tài liệu kế toán:

- Bổ sung các quy định và hướng dẫn về lưu trữ hồ sơ, tài liệu kế toán, sử dụng phần mềm kế toán để đảm bảo thống nhất trong quá trình thực hiện theo đúng quy định của pháp luật kế toán.

- Bổ sung quy định về việc sử dụng phần mềm kế toán và các yêu cầu đối với phần mềm kế toán tại đơn vị để đảm bảo chất lượng công tác kế toán và số liệu các báo cáo.

8. Về áp dụng công nghệ thông tin:

Thông tư số 24/2024/TT-BTC khuyến khích việc ứng dụng công nghệ trong công tác kế toán, đặc biệt là việc sử dụng chứng từ điện tử và phần mềm kế toán hiện đại đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy trình, nghiệp vụ kế toán tại Thông tư này cũng như đảm bảo tính bảo mật, an toàn.

9. Về chuyển đổi số dư:

-    Sau khi khóa sổ kế toán lập báo cáo tài chính năm 2024, đơn vị phải thực hiện chuyển đổi số dư sang tài khoản mới theo quy định tại Thông tư 24/2024/TT-BTC.

-    Số dư đầu năm 2025 trên Báo cáo tình hình tài chính và Thuyết minh báo cáo tài chính cho phần báo cáo tình hình tài chính được áp dụng hồi tố sau khi kết chuyển số dư từ năm 2024 sang.

Đơn vị thực hiện chuyển đổi số dư tài khoản theo hướng dẫn tại Phụ lục VI kèm theo Thông tư 24/2024/TT-BTC.