Vấn đề chống xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển dịch lợi nhuận đang là chủ đề nóng hiện nay và là một thách thức đối với cơ quan thuế. Đây là hành vi trốn thuế của người nộp thuế, nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng khoảng trống và những hạn chế trong chính sách thuế tại những nước, nơi doanh nghiệp tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh để chuyển lợi nhuận sang những nước, vùng lãnh thổ có mức thuế suất thấp hơn hoặc bằng không. Các kế hoạch này đang ngày càng trở nên phổ biến và được thiết lập thông qua hành vi chuyển giá, thương mại điện tử, hiệp định tránh đánh thuế hai lần, cơ sở thường trú hay “thiên đường” thuế. Trong bối cảnh đó, ngày 28 tháng 4 năm 2017, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định 20/2017/NĐ-CP quy định về quản lý Thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết (Nghị định 20).Tiếp sau đó, ngày 28 tháng 4 năm 2017, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 41/2017/TT-BTC (Thông tư 41) hướng dẫn đối tượng áp dụng Nghị định 20 thực hiện một số quy định về phân tích, so sánh, lựa chọn phương pháp xác định giá giao dịch liên kết, kê khai thu thập thông tin, xác lập Hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết và áp dụng miễn lập Hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết theo quy định của Nghị định 20/2017/NĐ-CP.
Chống xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển dịch lợi nhuận là một hoạt động rất khó, phạm vi rộng, đối tượng đa dạng, cần nhiều thông tin, dữ liệu trong khi đó nguồn nhân lực của các cơ quan thuế còn mỏng, trình độ của đội ngũ cán bộ còn nhiều hạn chế đặc biệt là trong các hoạt động; xác định chi phí để tính thuế trong một số trường hợp cụ thể đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết đặc thù; phân tích so sánh lựa chọn đối tượng so sánh độc lập để so sánh xác định giá giao dịch liên kết…theo quy định tại Thông tư 20 và Nghị định 41. Thực tế cho thấy công tác này ở các tỉnh khó triển khai thực hiện và cũng mới chỉ thực hiện ở mức độ thấp. Vì vậy để công tác này thực hiện có hiệu quả trong thời gian tới cần phải có các giải pháp sau:
- Truyền truyền đầy đủ nội dung của Thông tư 20 và Nghị định 41 đến toàn bộ cán bộ ngành thuế và người nộp thuế.
- Tổ chức mời các chuyên gia đầu ngành về quản lý thuế, chuyên gia kinh tế, luật sư để tập huấn về nội dung chống xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển dịch lợi nhuận cho cán bộ thuế.
- Đào tạo đội ngũ cán bộ thuế chuyên trách về vấn đề chống xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển dịch lợi nhuận.
- Xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu thông tin về người nộp thuế, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
- Cần xác định công tác thanh tra chuyển giá là một trong những công tác trọng tâm để ngăn ngừa, phòng, chống hành vi chuyển giá, cơ quan thuế cần phải hoàn thiện tổ chức và xây dựng kế hoạch chống chuyển giá, đồng thời thường xuyên kiểm tra, thanh tra chuyên đề về chống chuyển giá.